Với việc thị trường đã mở cửa sâu rộng, giá phân đạm ure - loại phân bón dẫn dắt các chủng loại khác tại thị trường Việt Nam ang bám sát đà tăng của thế giới.

Đóng bao sản phẩm phân đạm Urê tại nhà máy TNHH MTV Đạm Ninh Bình. Ảnh tư liệu: Vũ Sinh/TTXVN

Gía tăng ở hầu hết các thị trường quan trọng

Giá ure tại Đông Nam Á tăng thêm 10 USD/tấn do nguồn cung thắt chặt. Giá ure hạt đục Trung Đông lên mức cao hơn 380 - 390 USD/tấn FOB (giá tại cửa khẩu bên nước người bán, đã bao gồm toàn bộ chi phí vận chuyển lô hàng ra cảng, thuế xuất khẩu và thuế làm thủ tục xuất khẩu). Giá ure hạt đục tại Brazil vững ở mức 380 - 385 USD/tấn CFR (là giá FOB cộng thêm cước phí vận chuyển).

Theo Công ty nghiên cứu thị trường Fetercon, giá ure trong quý I/2024 đang trong xu hướng tăng giá tại nhiều thị trường quan trọng do nguồn cung thắt chặt. Tại châu Á, nguồn cung thắt chặt ở Đông Nam Á đã đẩy giá ure hiện nay lên 390 - 400 USD/tấn FOB, tăng 10 USD/tấn ở cả hai đầu so với tuần trước.

Về phía cung, nhà sản xuất BFI (Brunei) hiện là nhà cung cấp duy nhất trong khu vực vào thời điểm hiện tại với các tàu hiện có theo hình thức giao ngay với giá chào 380 USD/tấn FOB đầu tuần này về Việt Nam.

Tại Indonesia, nhà sản xuất phân ure lớn PIHC vẫn chưa được cấp giấy phép thông quan xuất khẩu và tình hình sẽ không rõ ràng cho đến sau cuộc tổng tuyển cử diễn ra ở nước này vào ngày mai (14/2).

Trong khi đó, nguồn cung ure từ Malaysia vẫn bị hạn chế, với việc Petronas bắt đầu bảo dưỡng theo kế hoạch tại Nhà máy ure hạt đục Ure Gurun công suất 700.000 tấn/năm Petronas từ ngày 1/2 và kéo dài trong 45 - 60 ngày.

Tại Nhật Bản, nhà sản xuất ure Nissan Chemicals đang nỗ lực để khởi động lại hoạt động vốn đã bị đình chỉ sau khi nhà máy amoniac Toyama bị hư hại một phần sau trận động đất ở Bán đảo Noto vào ngày 1/1.

Theo Công ty nghiên cứu thị trường Argus, giá ure tại Trung Quốc, một trong những nước có công suất sản xuất ure lớn nhất thế giới đã tăng tại Sơn Đông, Sơn Tây, Hà Bắc, Giang Tô do lượng mua tăng để dự trữ mùa đông và giá ure quốc tế tăng.

Tại khu vực Trung Đông và châu Phi, giá ure đã tăng rõ rệt trong bối cảnh căng thẳng diễn ra ở Biển Đỏ đã đẩy cước vận chuyển tăng cao hơn. Bên cạnh đó, công suất vận hành tổng thể sản xuất ure tại Iran vẫn bị hạn chế do các vấn đề về nguồn cung cấp khí đốt; trong đó nhà sản xuất Kermanshah (KPIC) Iran có thể sẽ tiến hành bảo dưỡng nhà máy ure hạt đục công suất 600.000 tấn/năm trong thời gian ít nhất 25 ngày. Các nhà cung cấp MIS, Lordegan và Khorasan đều ngừng hoạt động, trong khi Pardis đang hoạt động ở mức 66%, Shiraz ở mức 70% và Razi ở mức 40% so với công suất sản xuất thông thường.

Thị trường ure thế giới tiếp tục tăng trong bối cảnh nguồn cung thắt chặt và nhu cầu mạnh mẽ hơn từ các thị trường chính. Các đơn hàng mới từ Ai Cập tăng lên nhưng các nhà sản xuất Ai Cập đang hướng đến mục tiêu 415 USD/tấn FOB cho giao dịch mới tiếp theo, thậm chí một số nhà cung cấp còn rút lui khỏi thị trường, chờ đợi diễn biến giá tiếp theo. Hiện giá ure xuất khẩu từ Ai Cập đã tăng lên 410 USD/tấn FOB nhưng các nhà cung cấp không muốn chốt ở mức giá thấp hơn.

Tại châu Phi, các nhà sản xuất Algeria cam kết bán đủ hàng trong tháng Hai nhưng điều chỉnh tăng giá chào bán. Hiện các nhà sản xuất nhắm đến mục tiêu 400 - 420 USD/tấn FOB tùy thuộc vào điểm đến xuất khẩu, mặc dù nhiều nhà sản xuất chưa muốn bán dưới giá 400 USD/tấn FOB.

Tại Mỹ, giá ure cũng đang tăng lên cho dù giao dịch vụ Xuân vẫn chưa bắt đầu hoàn toàn nhưng giá ure giao bằng sà lan tại cảng Nola cho tháng Hai này và tháng Ba tới đang chốt ở mức 360 USD/tấn FOB.

Theo Công ty nghiên cứu thị trường Argus, nhu cầu phân ure ở Mỹ, Châu Âu, Australia và Đông Nam Á đang tăng lên trong bối cảnh nguồn cung thắt chặt chính là một trong các nguyên nhân quan trọng khiến giá ure đã tăng. Đáng chú ý, vụ cháy kho dự trữ phân bón tại cảng Kwinana ở Tây Australia vào ngày 8/12 vừa qua đang ảnh hưởng đến nguồn cung phân bón trên thị trường.

Bên cạnh đó, Ấn Độ, nước nhập khẩu phân bón ure lớn của thế giới đang chuẩn bị mở thầu mua mới từ 500.000 tấn đến 1 triệu tấn vào cuối tháng Hai này và cũng có kế hoạch mở thầu mua tiếp một đợt khác sẽ là yếu tố tiếp tục hỗ trợ giá của loại phân bón dẫn dắt thị trường này trong quý 1/2024.

Các thành viên thị trường ở Mỹ cho rằng, đợt thầu tới của Ấn Độ có thể gây thêm áp lực lên giá ure và giá giao ngay có thể tiếp tục tăng do nước này có thể sẽ hấp thụ hết nguồn cung cho khu vực Tây bán cầu và tình trạng thắt chặt ở châu Á sẽ tiếp tục tồn tại.

Tuy nhiên Argus cũng dự báo, sự trở lại thị trường xuất khẩu của Trung Quốc trong thời gian tới có thể sẽ khiến giá ure hạ nhiệt khi bước sang quý II/2024.

Giá ure tại Việt Nam điều chỉnh theo giá thế giới

Trong những tuần gần đây, giá ure tại thị trường trong nước đã tăng rõ rệt khi nhu cầu phân bón cho sản xuất tăng lên.

Ông Phùng Hà- Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết, giá nông sản xuất khẩu đang được giá, nhất là gạo xuất khẩu nên nhu cầu mua phân bón để ở rộng sản xuất cũng tăng theo. Đây là điểm khác biệt so với cùng kỳ năm 2023, nhiều tỉnh thành có hiện tượng nông dân bỏ ruộng hoặc bón phân cầm chừng do giá nông sản rớt mạnh.

Bộ Nông nghiệp và  Phát triển Nông thôn Việt Nam cũng dự báo năm 2024 này, nông sản Việt tiếp tục gặt hái nhiều thành quả khi Mỹ, Trung Quốc và nhiều quốc gia Trung Đông ưa chuộng nông sản Việt. Ảnh hưởng của El Nino dự báo sẽ khiến nguồn cung lương thực thế giới giảm sút và đây là cơ hội cho các mặt hàng nông sản Việt Nam đang có nhiều dư địa như gạo, sầu riêng, cà phê...

Bên cạnh đó, giá thành sản xuất ure trong nước đang bị tăng lên do giá khí-nguyên liệu đầu vào để sản xuất ure của hai nhà máy đạm Phú Mỹ và Cà Mau tăng. Giá xăng dầu tăng cũng ảnh hưởng tới chi phí vận chuyển phân bón và nguyên liệu đầu vào. Cùng với đặc điểm thị trường phân bón trong nước liên thông mật thiết với thị trường quốc tế, các yếu tố này đã khiến giá ure trong nước tăng lên.

Hiện giá phân ure từ Việt Nam của Công ty cổ phần phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC-phân bón Cà Mau) giao hàng tháng Hai đi Mỹ Latinh ở mức 390 - 400 USD/tấn FOB. Theo Argus, giá ure tại Việt Nam tăng trong những tuần gần đây do nhiều nhà sản xuất lớn chuyển sang xuất khẩu lượng lớn, khiến nguồn cung trong nước thắt chặt.

Tại thời điểm này, Tổng Công ty Phân bón và Hoá chất Dầu khí (PVFCCo-phân bón Phú Mỹ) đã tạm dừng xuất khẩu để tập trung vào thị trường nội địa với nhu cầu tăng lên trong tháng Ba và tháng Tư khi vào chính vụ Đông Xuân.

Tuy nhiên, Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết, với nguồn cung ure ổn định từ 4 doanh nghiệp sản xuất phân bón lớn tại Việt Nam hiện nay là PVFCCo và PVCFC, Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình, Công ty cổ phần Phân đạm và Hoá chất Hà Bắc, nhu cầu phân ure cho sản xuất nông nghiệp cao điểm vụ Đông Xuân sẽ được đáp ứng hoàn toàn và giá phân bón có thể biến động theo giá thế giới nhưng vẫn trong tầm kiểm soát.

Ngoài ra, cả 4 doanh nghiệp nhà nước sản xuất phân đạm ure chủ lực của Việt Nam đều triệt để áp dụng các giải pháp tiết giảm chi phí sản xuất kinh doanh từ áp dụng mạnh mẽ chuyển đổi số, linh hoạt chính sách bán hàng và phân phối để đảm bảo giá bán phân bón đến với nông dân tốt nhất, đồng thời nâng cao sức cạnh tranh với sản phẩm phân bón nhập khẩu giá rẻ. Vì vậy giá phân bón trong nước có cơ sở để duy trì ở mức hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và nông dân, hỗ trợ nông nghiệp phát triển, ông Phùng Hà, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Phân bón Việt Nam cho biết.