Sự suy giảm nguồn cung phân lân từ Trung Quốc sau khi dịch COVID-19 bùng phát có thể là tin tức tốt lành cho các nhà sản xuất khác trên thế giới.

Công ty phân tích thị trường Moody Investor Service cho biết nguồn cung phân lân toàn cầu đã trở nên sít sao trong quý I năm nay, trong khi đó các nhà sản xuất như Mosaic tại Mỹ và OCP tại Marốc chỉ quay lại hoạt động với tốc độ chậm.

Sản xuất và tiêu thụ phân lân tại Trung Quốc

Trung Quốc là quốc gia sản xuất phân lân lớn nhất toàn cầu, phần lớn các nhà máy sản xuất DAP và MAP tại đây tập trung ở tỉnh Hồ Bắc.
Trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 11-2019, Trung Quốc đã sản xuất khoảng 13,83 triệu tấn DAP và 10,78 triệu tấn MAP, phần lớn trong số đó được xuất khẩu ra nước ngoài.

Báo cáo của Moody cho biết, gần một phần ba phân lân sản xuất ở Trung Quốc đến từ tỉnh Hồ Bắc. Trung Quốc chiếm hơn một nửa sản lượng phân lân toàn cầu và xuất khẩu một phần lớn phân lân do mình sản xuất.

Dịch COVID-19 bùng phát và lan rộng nhanh tại Trung Quốc ngay sau Tết Âm lịch, đúng vào thời điểm bắt đầu mùa bón phân hàng năm. Vì vậy mùa bón phân đã bị hoãn lại do các hạn chế về vận chuyển và hậu cần trong bối cảnh dịch.

Các cơ sở sản xuất phân lân tại Hồ Bắc đã bị đóng cửa một thời gian dài sau khi dịch bùng phát và đã không quay trở lại hoạt động cho đến giữa tháng 3. Sau đó, một số nhà máy DAP/MAP đã được vận hành trở lại với tỷ lệ vận hành công suất chỉ đạt khoảng 40%. Vì vậy, sản lượng phân lân nội địa của Trung Quốc duy trì ở mức thấp, trong khi đó nhu cầu khá cao.

Đặc biệt, do nhu cầu MAP dạng bột tăng cao nên hàng lưu kho tại các cảng đã được vận chuyển trở lại thị trường nội địa và được nghiền thành MAP dạng bột, thay cho việc xuất khẩu ra nước ngoài.

Một số nhà sản xuất phân lân Trung Quốc đã chuẩn bị khôi phục sản xuất để đảm bảo nguồn cung cho các vụ mùa sắp tới. Nhưng khi quay trở lại hoạt động các công ty phải tuân theo các quy định phòng chống dịch của chính phủ, ví dụ người lao động không được phép tự do ra vào nhà máy trong một thời gian. Nhưng chỉ một số ít nhà sản xuất tại Hồ Bắc đáp ứng những yêu cầu như vậy. Trong khi đó, các nhà máy phân lân bên ngoài Hồ Bắc chỉ hoạt động với tỷ lệ vận hành công suất trung bình khoảng 70%.

Theo một nhà kinh doanh phân bón, hiện đang có tình trạng khan hiếm nguồn cung giao nhanh từ Trung Quốc. Một nhà kinh doanh khác cho biết, dịch COVID-19 đã ảnh hưởng đến MAP nhiều hơn so với DAP, vì lượng MAP sản xuất ở Hồ Bắc lớn hơn so với DAP. Chắc chắn tình trạng này sẽ hỗ trợ các nhà sản xuất ở những nơi khác trên thế giới, do xuất khẩu của Trung Quốc giảm.

Chính phủ Trung Quốc đang có kế hoạch tăng cường những nỗ lực giúp các công ty vận chuyển và hậu cần khôi phục lại hoạt động sau khi hết dịch. Chính phủ dự định sẽ tăng cường cắt giảm thuế và lệ phí đối với những công ty này.

Chính phủ cũng đã cam kết sẽ giảm giá khí thiên nhiên, nhưng các nhà sản xuất phân bón Trung Quốc cho rằng giá khí thiên nhiên cần phải giảm nhiều hơn nữa để có thể đảm bảo nguồn cung phân bón với giá ổn định cho các vụ mùa sắp tới.

Sản xuất phân lân trên thế giới

Đầu tháng 3/2020, các công ty sản xuất phân lân quy mô lớn trên thế giới như Mosaic (Mỹ) và OCP (Marốc) đã quay trở lại hoạt động với toàn bộ công suất sau một thời gian dài vận hành ở công suất thấp do tình trạng cung vượt cầu trên trên thị trường. Theo Công ty Mosaic, nhu cầu tiêu thụ cao vào đầu năm tại Bắc Mỹ đã khiến cho tồn kho phân lân giảm mạnh.

Giám đốc Công ty Mosaic cho biết, những lo ngại về nguồn cung sản phẩm đã thay đổi tâm lý thị trường và là yếu tố thúc đẩy mạnh nhu cầu mua phân lân trên toàn cầu.

Tháng 12/2019, Mosaic đã cắt giảm sản lượng phân lân với mức 150.000 tấn/tháng tại nhà máy ở Florida (Mỹ), sau khi đã cắt giảm 500.000 tấn sản lượng trong nửa sau năm 2019, chủ yếu tại nhà máy ở Louisiana.

Doanh số phân lân của Mosaic năm 2019 đã giảm xuống 8,2 triệu tấn so với 8,4 triệu tấn trong năm trước.

Công ty sản xuất phân lân OCP tại Marốc cũng đã tạm thời cắt giảm sản lượng phân lân trong thời gian từ giữa tháng 12/2019 đến cuối tháng 2/2020.

Tình hình tại Trung Quốc sẽ tiếp tục là yếu tố quan trọng đối với thị trường phân lân thế giới, khi nhu cầu phân lân tăng trở lại trên toàn cầu, đặc biệt là tại Ấn Độ và Mỹ.